Rak szyjki macicy

Rak szyjki macicy – objawy

Rak szyjki macicy to nowotwór, który może rozwijać się  nawet od 3 do 13 lat. Na początku choroba ta przebiega przez wiele lat w sposób niemal bezobjawowy powodując niekontrolowany rozrost komórek szyjki macicy i powstanie tzw. komórek atypowych. W miarę upływu czasu komórki atypowe mogą zacząć przybierać coraz bardziej nieprawidłowy wygląd, który określa się mianem zmian dysplastycznych małego lub dużego stopnia, na których  to właśnie podłożu zaczyna rozwijać się nowotwór. Wśród objawów raka szyjki macicy wymienia się plamienia i krwawienia kontaktowe, po badaniu ginekologicznym lub stosunku,  dłuższe i bardziej obfite niż zazwyczaj krwawienia miesięczne oraz nietypowe krwawienia pomiędzy regularnymi krwawieniami miesięcznymi lub krwawienia u kobiet będących po menopauzie. W zaawansowanym stadium choroby pacjentki uskarżają się na ból podczas stosunku lub dolegliwości bólowe w miednicy i podbrzuszu, promieniujące niekiedy do kości ogonowej, bolesne parcie na stolec i mocz, obrzęki kończyn dolnych czy brudnoszare upławy o przykrym zapachu.

Rak szyjki macicy – typy morfologiczne

Ok. 80% nowotworów szyjki macicy stanowią te wywodzące się z komórek nabłonka płaskiego, pokrywającego zewnętrzną część szyjki tzw. raki płaskonabłonkowe. Pozostałą formę, ok.  5-20% wszystkich zachorowań na raka szyjki maicy stanowią gruczolakoraki, które rozwijają się z komórek położonych są w kanale szyjki, a dokładnie z  gruczołów odpowiadających za  produkcję śluzu szyjkowego. Nieliczną grupę raka szyjki macicy tylko 1-2%  stanowią nowotwory rozwijające się z obu typów wspomnianych wcześniej komórek, lub nowotwory będące chłoniakami, mięskami lub przerzutami z innych narządów. W większości przypadków za rozwój raka gruczołowego i płaskonabłonkowego odpowiadają infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego typu 16 lub 18.

Rak szyjki macicy – diagnostyka

Badaniem pierwszego rzutu służącym diagnozowaniu raka szyjki macicy jest cytologia, podczas której za pomocą specjalnej szczoteczki pobierany jest materiał z tarczy i szyjki macicy. Pobrany w ten sposób materiał trafia do oceny cytologa, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości lekarz ginekolog najczęściej decyduje się na poszerzenie diagnostyki. Do dodatkowo zlecanych badań najczęściej zalicza się kolposkopię, która pozwala na dokładne pobranie fragmentu tkanki z szyjki macicy z miejsca, w którym uwidoczniono podejrzaną zmianę, a w dalszej kolejności wykonanie biopsji kanału szyjki macicy.

Rak szyjki macicy – leczenie

Wybór odpowiedniej metody leczenia raka szyjki macicy podyktowany jest głównie stadium zaawansowania choroby nowotworowej, stopnia naciekania szyjki macicy, bądź okolicznych narządów oraz zależy od faktu pojawienia się przerzutów. W przypadku raka zlokalizowanego wyłącznie w nabłonku szyjki macicy (0 i IA-1), czyli we wczesnym stadium zaawansowania leczenie polega na usunięciu zmiany nowotworowej bez naruszania narządów rodnych pacjentki. Usunięcia zmiany dokonuje się podczas zabiegi konizacji, który polega na stożkowym wycięciu fragmentu szyjki macicy na której pojawiła się zmiana. W przypadku bardziej zaawansowanego stadium nowotworu leczenie chirurgiczne polega na przeprowadzeniu zabiegu histerektomii, czyli usunięcia macicy, jajników, węzłów chłonnych biodrowych i ok. 1/3 długości pochwy w jej górnym odcinku. W niektórych przypadkach konieczne okazuje się również usunięcie węzłów  paraaortalnych (wzdłuż aorty i dużej żyły dolnej). U pacjentek w wieku przedmenopauzalnym oraz niskim zaawansowaniem choroby czasami lekarze podejmują decyzję o możliwość przeprowadzenia operacji z zaoszczędzeniem jajników. Zabieg histerektomii można przeprowadzić na drodze chirurgii klasycznej (otwartej) lub technikami małoinwazyjnymi takimi jak laparoskopia czy tą aktualnie najbardziej zaawansowaną technologicznie czyli z wykorzystaniem robota. Histerektomia wykonywana we wczesnym stadium zaawansowania choroby, a dzięki zastosowaniu robota chirurgicznego możliwe jest przeprowadzenie precyzyjnego zabiegu co skutkuje minimalizacją ryzyka uszkodzenia nerwów anatomicznych oraz braku konieczności radykalnego preparowania pęcherza moczowego, które niesie ze sobą ryzyko zaburzeń pęcherza takimi jak nietrzymanie moczu. Operacja z wykorzystaniem systemu robotycznego  to również szereg korzyści dla samych pacjentek takich jak zminimalizowane ryzyko infekcji, mniejszy ból pooperacyjny,  lepszy efekt kosmetyczny oraz krótszy czas hospitalizacji i rekonwalescencji.

W przypadku bardzo zaawansowanych raków szyjki macicy stosuje się leczenie nieoperacyjne tzw. systemowe w postaci radiochemioterapii lub samej radioterapii.