,,Wypadnięcie dysku” to potoczne określenie przepukliny krążka międzykręgowego,  czyli struktury, która znajduje się między każdym kręgiem w kręgosłupie. Krążki międzykręgowe pełnią kluczową rolę w budowie i funkcjonowaniu kręgosłupa. Są to płaskie, okrągłe struktury umiejscowione między każdym kręgiem kręgosłupa. Składają się głównie z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego a działają jak amortyzatory pomiędzy poszczególnymi kręgami kręgosłupa, zapewniając elastyczność i chroniąc przed urazami. W miarę upływu wieku ale również na skutek nadmiernych przeciążeń lub w wyniku predyspozycji genetycznych część krążka międzykręgowego może uwypuklić się poza jego normalne położenie, co może prowadzić do ucisku na korzenie nerwowe. Jakie są przyczyny powstawania przepukliny krążka międzykręgowego, po czym poznać, że doszło do wypadnięcia dysku oraz jak leczy się to schorzenie? – o tym dowiecie się z tego artykułu.

Jaką rolę pełnią krążki międzykręgowego w naszym organizmie?

Krążki międzykręgowe pełnią kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego kręgosłupa, działając jako naturalne amortyzatory, które absorbują wstrząsy i chronią kręgosłup przed urazami. Umożliwiają również kręgosłupowi zginanie się, rozciąganie i obracanie, co pozwala na różnorodne ruchy ciała. Krążki te wspierają równomierne rozkładanie ciężaru ciała wzdłuż kręgosłupa, chroniąc go przed nadmiernym obciążeniem oraz chronią korzenie nerwowe wychodzące z rdzenia kręgowego. Ponadto pomagają w zachowaniu prawidłowej anatomii i krzywizn kręgosłupa, takich jak lordoza i kifoza. Z wiekiem, w wyniku naturalnych procesów starzenia się, krążki międzykręgowe mogą tracić swoją elastyczność i zdolność do amortyzacji. Może to prowadzić do różnych schorzeń kręgosłupa, w tym dyskopatii czy wypadnięcia dysku. Dlatego też dbanie o zdrowie kręgosłupa i krążków międzykręgowych jest tak ważne w każdym wieku.

Czym  jest przepuklina krążka międzykręgowego?

Przepuklina krążka międzykręgowego, nazywana potocznie wypadnięciem dysku lub dyskopatią, polega na przemieszczeniu się jądra miażdżystego krążka międzykręgowego przez uszkodzony pierścień włóknisty. To przerwanie pierścienia powoduje, że jądro miażdżyste wychodzi poza przestrzeń między kręgami i może uciskać korzenie nerwowe lub rdzeń kręgowy. Przepuklina krążka międzykręgowego jest jednym z najczęstszych powodów bólu kręgosłupa i może występować w dowolnym jego odcinku: szyjnym, piersiowym lub lędźwiowym. Najczęściej dotyczy jednak odcinka lędźwiowego. Objawy tego schorzenia zależą od lokalizacji i stopnia ucisku na struktury nerwowe. Mogą to być bóle miejscowe, promieniujące do kończyn, a także uczucie mrowienia, drętwienia czy osłabienia w kończynach.

Jak rozpoznać wypadnięcie dysku, czyli najczęstsze objawy przepukliny krążka międzykręgowego

Objawy wypadnięcia dysku mogą być zróżnicowane, a ich spektrum jest szerokie. Konkretne dolegliwości są zazwyczaj powiązane z lokalizacją zaistniałej przepukliny krążka międzykręgowego. W kontekście typowych objawów wypadnięcia dysku w zależności od miejsca jej powstania można wymienić:

Odcinek szyjny:

• Ból w szyi, który może promieniować do ramion, łopatek lub palców ręki.
• Drętwienie i uczucie mrowienia w ramieniu, dłoni lub palcach.
• Osłabienie mięśni ramienia czy dłoni.
• Zawroty głowy lub uczucie niestabilności.
• Trudności w chwytaniu przedmiotów.

Odcinek lędźwiowy:

• Ból w dolnej części pleców, który może promieniować do pośladków, ud czy nawet do stopy.
• Drętwienie i uczucie mrowienia w nodze, stopie.
• Osłabienie mięśni nogi, co może prowadzić do potknięć lub upadków.
• Trudności w podnoszeniu przedmiotów lub schylaniu się.
• W niektórych przypadkach może dojść do zaburzeń czucia w okolicach krocza i wewnętrznych stronach ud oraz do problemów nietrzymania moczu i stolca.

W przypadku wystąpienia powyższych objawów, zaleca się konsultację z lekarzem specjalistą w celu dokładnej diagnostyki oraz zastosowania odpowiedniego leczenia. Najskuteczniejszą metodą diagnostyczną w rozpoznawaniu wypadnięcia dysku jest rezonans magnetyczny (MRI).

Wypadnięcie dysku – jak się diagnozuje?

W przypadku podejrzenia wypadnięcia dysku warto od razu umówić się na konsultację do ortopedy lub neurochirurga. Lekarz przeprowadzi wywiad lekarski, czyli zbierze informacje o historii medycznej pacjenta, rodzaju i lokalizacji bólu oraz o innych towarzyszących objawach jak również przeprowadzi badanie fizykalne mające na celu ocenę ruchomości kręgosłupa, wrażliwość na nacisk w określonych miejscach oraz zwróci uwagę na ewentualne neurologiczne objawy wypadnięcia dysku. W celu prawidłowego zdiagnozowania i zlokalizowania przepukliny najczęściej zlecane są również badania diagnostyczne, takie jak:

• Rezonans magnetyczny (MRI) – jest to najczęstsza metoda diagnostyczna stosowana w celu potwierdzenia wypadnięcia dysku. Pozwala ona na dokładne uwidocznienie krążków międzykręgowych i otaczających je struktur.
• Tomografia komputerowa (CT) – choć rzadziej używana niż MRI, może dostarczyć dokładnych obrazów kręgosłupa.
• Elektromiografia (EMG) – stosowana w przypadku, gdy istnieją podejrzenia uszkodzenia nerwów.

Wypadnięcie dysku – leczenie

Leczenie wypadnięcia dysku jest wieloaspektowe i zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz nasilenia objawów. W wielu przypadkach początkowe leczenie jest zachowawcze i polega na stosowaniu środków przeciwbólowych oraz niesterydowych leków przeciwzapalnych, które pomagają w redukcji bólu i stanu zapalnego. Zaleca się również odpoczynek, ale nie całkowite unieruchomienie, ponieważ umiarkowana aktywność fizyczna może przyspieszyć gojenie. W niektórych sytuacjach stosuje się zaawansowane metody leczenia bólu, takie jak blokady nerwowe czy iniekcje sterydowe. Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia, pozwalając na wzmocnienie mięśni pleców, poprawienie mobilności i zmniejszenie dolegliwości bólowych. W przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych efektów lub gdy istnieje ryzyko uszkodzenia nerwów lub rdzenia kręgowego, rozważa się interwencję chirurgiczną. Operacja może polegać na usunięciu części krążka międzykręgowego lub całkowitej wymianie krążka na protezę. Wybór odpowiedniej metody leczenia powinien być dokładnie przemyślany i dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.