Skąd bierze się chrapanie? Dlaczego niektórzy tracą głos po kilku zdaniach, a u dzieci infekcje uszu potrafią powracać niemal co miesiąc? Laryngologia zajmuje się problemami, które dotykają nas na co dzień — wpływają na jakość snu, komfort oddychania, sposób mówienia a nawet samopoczucie.
W Szpitalu na Klinach w Krakowie pacjenci mogą skorzystać opieki laryngologicznej, obejmującej zarówno szczegółową diagnostykę, jak i nowoczesne leczenie zabiegowe schorzeń nosa, zatok, gardła, uszu oraz krtani. O najczęstszych dolegliwościach, z jakimi zgłaszają się pacjenci oraz o tym, jak współczesna laryngologia pomaga rozwiązywać codzienne problemy zdrowotne, rozmawiamy z dr Kamilą Stolcman-Mrugałą, specjalistką otorynolaryngologii.
Z jakimi dolegliwościami najczęściej zgłaszają się do laryngologa dorośli pacjenci?
To, jakie problemy dominują, zmienia się wraz z porami roku. W okresie od wczesnej wiosny do końca lata, kiedy w powietrzu utrzymuje się wysokie stężenie pyłków, najczęściej pojawiają się osoby z nasilonymi objawami przewlekłych zapaleń zatok — często o podłożu alergicznym i połączonych z alergicznym nieżytem nosa. Wśród młodych dorosłych, którzy poza tym są zwykle zdrowi, wyjątkowo często spotykam się z zaburzeniami drożności nosa, prowadzącymi do stałych trudności z oddychaniem przez nos. Coraz częściej trafiają do mnie również pacjenci z problemami związanymi ze snem, w tym z uciążliwym chrapaniem i innymi zaburzeniami oddychania nocnego.
Czy da się określić, ilu pacjentów to osoby z alergią a ile zgłasza się z innymi schorzeniami laryngologicznymi?
Alergicy stanowią bardzo dużą grupę, jednak warto podkreślić, że alergia często nie jest jedyną przyczyną problemów laryngologicznych. U wielu osób działa ona jak czynnik nasilający istniejące już trudności — zwłaszcza jeśli pacjent ma od urodzenia ograniczoną drożność nosa wynikającą z budowy anatomicznej. Z alergicznym nieżytem nosa pracuję od lat; w ubiegłym roku przygotowałam artykuł dla pediatrów, w której opracowałam algorytm postępowania zarówno dla lekarzy rodzinnych, jak i laryngologów, więc temat jest mi szczególnie bliski.
Wracając do pytania: jednym z najczęściej diagnozowanych problemów u dorosłych pacjentów jest skrzywienie przegrody nosa. Szacuje się, że nawet około 80% populacji ma przegrodę skrzywioną w pewnym stopniu. Kluczową rolą laryngologa jest ocena, czy zaburzenia drożności wynikają przede wszystkim z budowy anatomicznej i wymagają leczenia chirurgicznego, czy mają charakter czynnościowy i można je skutecznie leczyć metodami zachowawczymi.
Które grupy zawodowe najczęściej trafiają do laryngologa?
Istnieje wyraźna grupa pacjentów, u których problemy laryngologiczne pojawiają się szczególnie często — to osoby pracujące głosem. Do gabinetu trafiają więc nauczyciele, aktorzy, śpiewacy, lektorzy czy prezenterzy, a w ostatnich latach także trenerzy personalni i różnego rodzaju coachowie, którzy intensywnie posługują się głosem w swojej pracy.
U takich pacjentów niezwykle ważna jest dokładna diagnostyka krtani, dlatego wykonujemy szczegółowe badania, w tym endoskopową ocenę krtani. W nowo wyposażonym gabinecie laryngologicznym Szpitala na Klinach dysponujemy bardzo cienkimi, nowoczesnymi endoskopami, które pozwalają na obraz o wysokiej jakości i jednocześnie zapewniają pacjentowi maksymalny komfort. Co ciekawe, endoskop pediatryczny świetnie sprawdza się również u dorosłych — dzięki swojej delikatności badanie jest praktycznie bezbolesne, a uzyskany obraz krtani wyjątkowo szczegółowy.
Jak wyposażony jest gabinet laryngologiczny w krakowskim Szpitalu na Klinach?
Gabinet laryngologiczny został wyposażony w szerokie spektrum nowoczesnych narzędzi diagnostycznych, które umożliwiają precyzyjną ocenę zarówno nosa, zatok, gardła, jak i krtani. Korzystamy z giętkich fiberoskopów oraz sztywnych endoskopów, dzięki czemu możemy dobrać typ badania do potrzeb konkretnego pacjenta. Kluczowym elementem wyposażenia jest również zaawansowany unit laryngologiczny z funkcją płukania, pozwalający na bardzo dokładne obserwowanie pracy krtani oraz ocenę funkcji narządu głosu.
Badania możemy zapisywać w formie nagrania wideo, co daje możliwość późniejszej analizy obrazu, konsultacji oraz porównania wyników podczas kolejnych wizyt kontrolnych. Zaawansowany sprzęt umożliwia nam także szczegółową ocenę drożności nosa i ujść zatok przynosowych, co sprawia, że cała diagnostyka jest spójna, dokładna i obejmuje cały obszar otorynolaryngologiczny.
Czyli pacjent może liczyć nie tylko na diagnostykę ale także na pełne leczenie, włącznie z zabiegami operacyjnymi?
Zdecydowanie tak. Zależy nam na tym, aby pacjent otrzymał w Szpitalu na Klinach kompleksową opiekę laryngologiczną — od pierwszej konsultacji i dokładnej diagnostyki, przez leczenie zachowawcze, aż po interwencję chirurgiczną, jeśli wymaga tego stan zdrowia. Wszystkie etapy terapii odbywają się w jednym miejscu, ponieważ dysponujemy nowoczesnym blokiem operacyjnym oraz zespołem doświadczonych anestezjologów.
Dzięki temu możemy przeprowadzać zabiegi laryngologiczne w znieczuleniu ogólnym, a pacjent — w razie potrzeby — ma możliwość pozostania w szpitalu po operacji. Taka organizacja pracy sprawia, że cały proces leczenia jest spójny, bezpieczny i dopasowany do indywidualnych potrzeb.
Jakiego rodzaju operacje wykonujecie Państwo u dorosłych pacjentów?
W naszej codziennej praktyce realizujemy bardzo szeroki zakres zabiegów laryngologicznych — od drobnych, małoinwazyjnych procedur po bardziej zaawansowane operacje wymagające pobytu w szpitalu. Pomagamy pacjentom z chorobami nosa, zatok przynosowych, krtani oraz ucha środkowego. Operujemy zarówno dorosłych, jak i dzieci, dzięki czemu możemy zapewnić ciągłość leczenia całym rodzinom.
Wśród najczęściej wykonywanych procedur znajdują się m.in. septoplastyka, czyli operacja korygująca przegrodę nosa, oraz zabiegi zmniejszające przerośnięte małżowiny nosowe (konchoplastyki). Przeprowadzamy również operacje krtani — na przykład usunięcie polipów, torbieli czy innych zmian w obrębie fałdów głosowych.
Wiele z tych interwencji wykonujemy w technikach endoskopowych lub z użyciem energii radiofalowej, co pozwala osiągnąć bardzo dobry efekt przy minimalnym urazie tkanek. Takie podejście skraca czas rekonwalescencji, zmniejsza dyskomfort pooperacyjny i umożliwia szybszy powrót pacjenta do codziennych aktywności.
Czy wykonywane zabiegi mają wyłącznie charakter funkcjonalny, czy mogą również obejmować korekcję estetyczną, np. zmianę kształtu nosa?
W większości przypadków są to zabiegi o charakterze typowo funkcjonalnym, takie jak septoplastyka, którą wykonuje laryngolog w celu poprawy drożności nosa. Jednak w naszym zespole współpracujemy także z chirurgami plastycznymi, dzięki czemu możemy zaoferować pacjentom rynoseptoplastykę — połączenie operacji przegrody nosowej z korektą estetyczną zewnętrznego kształtu nosa. Taki zabieg pozwala jednocześnie przywrócić prawidłowe oddychanie i uzyskać satysfakcjonujący efekt wizualny, co dla wielu pacjentów stanowi dużą wartość.
Czy poprawa drożności nosa może wpływać na brzmienie głosu i sposób mówienia?
Zdecydowanie tak. Choć wiele osób nie łączy tych dwóch obszarów, drożność nosa ma bezpośredni wpływ na jakość głosu. Kiedy nos jest zablokowany, pojawia się charakterystyczna „mowa nosowa”, czyli wrażenie mówienia z zatkanym nosem. Przywrócenie prawidłowego przepływu powietrza przez nos często znacząco poprawia brzmienie głosu, jego rezonans oraz komfort mówienia — co ma szczególne znaczenie zwłaszcza u osób pracujących głosem zawodowo.
Jakie inne zabiegi laryngologiczne wykonywane są w Szpitalu na Klianch?
Wśród częściej wykonywanych procedur znajdują się również endoskopowe operacje zatok przynosowych, czyli tzw. FESS (Functional Endoscopic Sinus Surgery). To małoinwazyjna technika, której celem jest poszerzenie i udrożnienie naturalnych ujść zatok, aby poprawić ich wentylację i drenaż. Zabiegi FESS są szczególnie skuteczne u pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok, objawiającym się bólem lub uczuciem rozpierania twarzy, niedrożnością nosa oraz przewlekłym spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Wskazania do operacji zawsze potwierdzamy tomografią komputerową zatok, co umożliwia precyzyjne zaplanowanie leczenia.
W ramach oferty laryngologicznej wykonujemy również zabiegi usunięcia migdałków podniebiennych — zarówno u dorosłych, jak i u dzieci — o ile pacjent spełnia odpowiednie kryteria medyczne. Tego typu operacje pomagają zredukować nawracające infekcje, problemy z oddychaniem podczas snu czy przewlekłe stany zapalne gardła.
Czyli nie jest Pani zwolenniczką zasady, że skoro migdałki są, to lepiej ich nie ruszać nawet jeśli sprawiają problemy?
Nie, zdecydowanie nie kieruję się takim podejściem. W swojej praktyce opieram się na aktualnych wytycznych medycznych, które jasno określają, kiedy u dorosłych pacjentów istnieją wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych. Mówimy o sytuacjach, w których pojawia się np. siedem udokumentowanych angin w ciągu jednego roku, pięć epizodów w ciągu dwóch lat lub trzy nawroty rocznie przez trzy kolejne lata.
Ostateczna decyzja zawsze musi być dostosowana do konkretnej osoby. U jednego pacjenta częste anginy będą jedynie uciążliwe, a u innego mogą prowadzić do poważnych powikłań — takich jak zapalenie stawów czy zapalenie mięśnia sercowego. Dlatego każdy przypadek analizuję indywidualnie, oceniając ryzyko, możliwe konsekwencje i potencjalne korzyści z zabiegu.
Czy w Szpitalu na Klinach leczenie laryngologiczne jest finansowane przez NFZ, czy wszystkie zabiegi odbywają się komercyjnie?
Wszystkie procedury laryngologiczne realizujemy w trybie komercyjnym. Pacjenci mogą korzystać z nowoczesnego, wysokiej klasy wyposażenia — m.in. mikroskopów operacyjnych, endoskopów o różnych długościach i średnicach oraz specjalistycznych materiałów stosowanych do stabilizacji przegrody nosowej po operacji. Jesteśmy również w trakcie wdrażania innowacyjnych opatrunków pooperacyjnych, które pozwalają pacjentowi oddychać przez nos już w pierwszej dobie po zabiegu, co znacząco poprawia komfort pooperacyjny.
Nasze ceny odzwierciedlają jakość sprzętu, nowoczesne techniki operacyjne oraz wysoki standard opieki, jaki oferujemy pacjentom w Szpitalu na Klinach.
