Istnieje wiele badań diagnostycznych pozwalających na postawienie diagnozy nowotworu jelita grubego niemniej jednak podstawę diagnostyki stanowi badanie histopatologiczne zmian pobranych ze zmienionych błon śluzowych, polipów i guzów. To właśnie wyniki badań histopatologicznych pozwalają na jednoznaczne postawienie diagnozy w kierunku raka jelita grubego lub odbytu, jak również dostarczają szczegółowych informacji o typie nowotworu oraz determinują wybór właściwej metody terapeutycznej. Część badań diagnostycznych wykonuje się również u osób zdrowych ale będących w grupie tzw. podwyższonego ryzyka celem ewentualnego wykrycia nowotworu na jego wczesnym etapie rozwoju.

konusltacje baner rak jelita grubego

Do badań pozwalających potwierdzić ewentualną obecność raka jelita grubego zalicza się takie badania jak:

Kolonoskopia

Kolonoskopia jest badaniem endoskopowym pozwalającym z największą czułością potwierdzić występowanie podejrzanych zmian w obrębie całego jelita grubego, jak również końcowego odcinka jelita cienkiego. W trakcie badania za pomocą elastycznego endoskopu możliwe jest dokładne obejrzenie wnętrza całego jelita grubego, pobranie ewentualnych wycinków, jak również usunięcie polipów o niewielkich rozmiarach.  Kolonoskopia aktualnie zalecana jest w formie profilaktyki każdej osobie po ukończeniu 40 rż.

Badanie per rectum

Badanie per rectum, czyli badanie palpacyjne (palcem) przez odbyt pozwala rozpoznać znaczną część guzów, bowiem około 30% raków jelita grubego leży w zasięgu ok. 20 cm od kanału odbytu. Badanie to wykonywane jest w pozycji kolanowo-łokciowej lub stojącej i pomimo, że nie należy do tych najbardziej komfortowych, to z pewnością jest jednym
z bardziej skutecznych badań w wykrywaniu ewentualnych zmian, stwardnień i guzków w obrębie końcowej części odbytnicy.

Rektoskopia

Rektoskopia to badanie endoskopowe jelita grubego, podczas którego możliwa jest ocena budowy błony śluzowej kanału odbytu, odbytnicy, a w niektórych przypadkach również końcowego odcinka okrężnicy esowatej. Do przeprowadzenia badania, które trwa zaledwie 2-5 minut stosuje się sztywny wziernik tzw. rektoskop o długości 20 – 30 cm, który pozwala nie tylko na dokładne obejrzenie wnętrza jelita grubego ale również na  pobranie wycinków do badania histopatologicznego i bakteriologicznego, a także na usunięcie niewielkich  polipów oraz na zatamowanie krwawienia.

Wlew kontrastowy jelita grubego

Wlew kontrastowy to badanie polegające na wprowadzeniu do światła jelita grubego środka kontrastowego i wykonaniu zdjęć rentgenowskich. Do badania szczególnie ważne jest odpowiednie przygotowanie się pacjenta, które polega na przyjmowaniu tylko płynnych pokarmów 3 dni przed badaniem, a w dniu badania powstrzymanie się od jedzenia, picia i palenia papierosów. Dzięki temu badaniu możliwe jest zobrazowanie całości jelita grubego począwszy od odbytnicy, przez zastawkę krętniczo-kątniczą, aż do jelita cienkiego. Wlew kontrastowy może być wykonany techniką pojedynczego lub podwójnego kontrastu. Podczas badania jednokontrastowego jelito grube najpierw wypełnia się zawiesiną barytową, a potem się je opróżnia, natomiast w trakcie badania dwukontrastowego, które jest bardziej dokładne,  rozciąga się fałdy błony śluzowej jelita poprzez wprowadzanie do niego powietrza a następnie pokrywa się powierzchnię jelita warstwą barytu.

Badanie stężenia markera CEA we krwi

Badanie antygenu karcynoembrionalnego (CEA) to badanie z krwi w kierunku stężenia markera typowego dla nowotworu jelita grubego. Badanie wykonywane jest głównie u pacjentów po leczeniu nowotworu jelita grubego celem obserwacji i weryfikacji czy nie doszło do nawrotu choroby.

Badanie na krew utajoną

Badanie na obecność krwi utajonej to nieinwazyjne badanie, które pozwala potwierdzić obecność krwi w stolcu, która niewidoczna jest makroskopowo, czyli gołym okiem.