Stulejka to schorzenie, które polega na zwężeniu ujścia napletka, które skutkuje utrudnionym lub nawet niemożliwym jego ściągnięciem. Stulejka jest defektem anatomicznym, które dotyczy wyłącznie chłopców i mężczyzn, nieleczona może prowadzić do problemów zdrowotnych w postaci nawracających stanów zapalnych, zastoju w drogach moczowych, czy późniejszych problemów w życiu seksualnym. Niektóre z przypadków tego schorzenia udaje się wyleczyć zachowawczo, jednak w dość dużej liczbie bardziej zaawansowanych przypadków stulejki konieczny okazuje się zabieg operacyjny. O tym, czym jest stulejka, jakie są przyczyny jej powstawania i jak skutecznie leczyć to schorzenie rozmawiamy z dr. Piotrem Sołtysiakiem – chirurgiem dziecięcym z krakowskiego Szpitala na Klinach.
Czym jest stulejka?
Stulejka to zwężenie napletka , które utrudnia lub uniemożliwia jego zsunięcie z żołędzi. U małych dzieci stulejka jest stanem fizjologicznym, który występuje u chłopców do drugiego roku życia. Zgodnie z badaniami, napletek można zsunąć tylko u 4% noworodków, u 50% chłopców do drugiego roku życia i odpowiednio u 90% do ukończenia czwartego roku. Stulejka to schorzenie, które często ustępuje samoistnie lub po leczeniu zachowawczym, w razie braku skuteczności podjętego leczenia konieczne jest leczenie chirurgiczne.
Przyczyny stulejki u dzieci
Najczęściej przyczyna powstania stulejki nie jest znana, często obserwuje się powstanie stulejki u chłopców gdy wcześniej dokonywane były próby zbyt silnego zsuwania napletka – powstaje wtedy blizna, która uniemożliwia sprowadzenie napletka. Również zaleganie mastki powoduje powstawanie stanów zapalnych, które w efekcie prowadzą do wtórnego zbliznowacenia się napletka i niemożności jego skutecznego odprowadzenia.
Stulejka – objawy i diagnostyka
Stulejka jest schorzeniem, które dość prosto się diagnozuje, gdyż rodzice zgłaszają się do lekarza w sytuacji, kiedy podczas codziennej toalety dziecka, nie udaje się w ogóle ściągnąć napletka z żołędzi penisa lub zsunięcie jest tylko częściowe. Oprócz tego stulejka utrudnia, a czasem nawet uniemożliwia utrzymanie higieny okolic intymnych chłopców, co wpływa na występowanie infekcji, które powodują obrzęk i zaczerwienienie prącia oraz napletka. W niektórych przypadkach dodatkowo dochodzi do wydobywania się treści ropnej spod napletka, a chłopcy często skarżą się na ból i pieczenie miejsc intymnych. Bakterie gromadzące się pod napletkiem mogą prowadzić również do zakażeń układu moczowego lub nerek u dzieci. Wskazaniem do konsultacji u chirurga dziecięcego jest całkowita lub częściowa niemożność zsunięcia napletka, która występuje u chłopców, którzy skończyli drugi rok życia. Dodatkowo, rodzice powinni zasięgnąć konsultacji wcześniej, jeżeli stulejka powoduje u dziecka nawracające, nie dające się wyleczyć stany zapalne, które są źródłem dolegliwości bólowych i dyskomfortu u chłopców. Ważnym jest aby rodzice nie podejmowali prób zsunięcia napletka „na siłę” albowiem może to skutkować uwięźnięciem napletka w rowku zażołędnym (załupkiem) co wymaga pilnej konsultacji w ramach ostrego dyżuru.
Nieleczona stulejka u dzieci – możliwe powikłania
Forma przetrwała stulejki u dzieci, które ukończyły trzeci rok życia, może skutkować trwałym zwężeniem napletka, które w przyszłości mogą być przyczyną takich dolegliwość, jak problemy z oddawaniem moczu, zaburzenia erekcji oraz wytrysku nasienia. Nawracające stany zapalne prącia podnoszą również ryzyko zakażeń układu moczowego.
Stulejka – leczenie zachowawcze
W zachowawczym leczeniu stulejki ważna jest codzienna toaleta małych dzieci – czyli regularne sprowadzanie napletka, podczas kąpieli. Warto pamiętać, aby rodzice wykonywali tą czynność delikatnie i z wyczuciem, aby zapobiec ewentualnym uszkodzeniom napletka lub jego zaklinowaniu/ załupkowi. W razie konieczności ze wskazań lekarza stosuje się również miejscowo środki przeciwzapalne, najczęściej w postaci maści sterydowych, które powodują uelastycznienie blaszki zewnętrznej napletka, umożliwiając jego ściągnięcie.
Stulejka leczenie operacyjne
W przypadku kiedy próby leczenia zachowawczego zawodzą, konieczna okazuje się interwencja chirurgiczna, która jest tym bardziej wskazana, jeżeli stulejce u chłopców towarzyszą nawracające stany zapalne układu moczowego oraz miejscowe nadkażenia okolic napletka lub prącia, oraz występują problemy z prawidłowym oddawaniem moczu. Najczęściej operacje stulejki przeprowadza się u chłopców w wieku powyżej 5 lat. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym w trybie tzw. chirurgii jednego dnia, więc zwykle nie wymaga pozostawania dziecka na noc w szpitalu. Operacyjne leczenie stulejki polega na wykonaniu plastyki napletka, podczas której usuwa się zwężoną część napletka i wytwarza szeroki, dobrze odprowadzalny napletek, który można łatwo zsunąć z żołędzi. Zabieg w większości przypadków trwa ok. dwudziestu minut, a pobyt dziecka w szpitalu łącznie z wybudzeniem zajmuje kilka godzin. Po zabiegu mali pacjenci mogą odczuwać dolegliwości bólowe, ponieważ zasłonięta do tej pory przez napletek żołądź jest nadwrażliwa na bodźce dotykowe, z którymi nie miała wcześniej styczności. W okresie pozabiegowym stosuje się miejscowe i doustne środki przeciwbólowe. Po zabiegu naturalnym jest obrzęk prącia, który ustępuje w ciągu 7-10 dni. Rekonwalescencja po operacji stulejki trwa zazwyczaj do 2 tygodni. Zwykle 7-10 dni po operacji potrzebna jest jednorazowa konsultacja u chirurga dziecięcego celem oceny efektu leczenia.
