Robot – nowoczesne narzędzie w rękach chirurga

Coraz więcej światowej klasy chirurgów decyduje się na wykonywanie operacji za pomocą stale rozwijanych się systemów robotycznych. Operacje i procedury, które kiedyś wymagały dużych nacięć i tygodni rekonwalescencji, są teraz minimalnie inwazyjne, bardziej precyzyjne i pozwalają pacjentom na powrót do normalnej aktywności życiowej w znacznie krótszym czasie.

Jednym z najpopularniejszych systemów chirurgicznych dostępnych obecnie na rynku jest system robotyczny.

Obecnie wykorzystywana jest już 4 generacja robotów, które różnią się od swoich poprzedników budową, jednak w każdym przypadku podstawą działania jest znaczne zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa pracy chirurga poprzez kontrolowane przełożenie ruchu dłoni operatora na specjalistyczne narzędzia wykorzystywane w trakcie operacji. W Centrum Chirurgii Robotycznej w Szpitalu na Klinach  wykorzystujemy system robotyczny 4 generacji X, który dostarcza 7 głównych wartości usprawniających przebieg operacji.

Pierwszym elementem usprawniającym wykonywanie zabiegów jest układ telemetryczny pozwalający na zdalną kontrolę narzędzi chirurgicznych. Podstawą jego działania jest zastosowanie konsoli sterującej, która umożliwia operatorowi bezpieczne regulowanie pracy jednego z 4 ramion robota. Ważnym problemem, który został rozwiązany w urządzeniach generacji X, było wyeliminowanie drżenia rąk chirurga w trakcie długich operacji poprzez zapewnienie dodatkowego systemu zabezpieczającego, który ogranicza ruchu będące wynikiem naturalnego drżenia mięśni.

Zapewnienie komfortu pracy nieosiągalnego w chirurgii tradycyjnej jest osiągane za pomocą dedykowanej konsoli chirurgicznej, która zapewnia wysoką ergonomię pracy, minimalizuje wysiłek fizyczny operatora zapewniając możliwość pracy w pozycji siedzącej. Pozwala to na niwelowanie ryzyka wystąpienia błędu lekarskiego w wyniku zmęczenia w trakcie długotrwałego zabiegu. Jest to szczególnie istotne w trakcie operacji wykonywanych w trudno dostępnych obszarach anatomicznych.

Kolejnym elementem jest system wizyjny, który  pozwala na przesyłanie do operatora obrazu z kamer umieszczonych na ramionach robota. Dzięki wykorzystaniu najnowszych technologii możliwe jest zastosowanie obrazowania 3D w jakości HD oraz modulowanie głębi pola operacyjnego, co w konsekwencji daje operatorowi zdolność do bardzo dokładnego rozróżniania struktur anatomicznych, na których wykonuje się operacje.

Częścią systemu robotycznego związaną bezpośrednią z wizualizacją pola roboczego jest kamera endoskopowa, która pozwala na 10-krotne powiększenie optyczne oraz 4-krotne powiększenie cyfrowe obrazu. Umożliwia to na znaczne zwiększenie możliwości monitorowania miejsca w ciele pacjenta, w którym wykonywane są zabiegi operacyjne. Dodatkową funkcjonalnością kamery endoskopowej jest zastosowanie systemu rozróżniania zieleni indocyjaninowej, co pozwala na dokładniejsze określenie umiejscowienia zmian onkologicznych, dzięki czemu znacznie poprawia się precyzję wykonywanych zabiegów usunięcia zmian nowotworowych.

Robot operacyjny posiada 4 uniwersalne ramiona, które umożliwiają zmianę narzędzi chirurgicznych stosownie do etapu i rodzaju wykonywanych zabiegów operacyjnych. Umożliwiają one repozycjonowanie kamery endoskopowej w celu dokładniejszego obserwowania przestrzeni roboczej i ustalanie kąta obserwacji w zależności od potrzeb operatora.

Ramiona wyposażone są dodatkowo w system kontroli nacisku, który zmniejsza inwazyjność wykonywanych zabiegów i pozwala na zwiększenie precyzji wykonywanych nacięć. Przekłada się to bezpośrednio na ograniczenie ilości uszkodzeń ciała, do których dochodzi w trakcie przeprowadzonych zabiegów operacyjnych, co w konsekwencji maksymalnie skraca czas rekonwalescencji pacjentów.

Bardzo ważnym elementem systemu jest technologia EndoWrist, która zastępuje w trakcie operacji dłoń chirurga. W stosunku do biologicznego odpowiednika tego narzędzia, EndoWrist zapewnia kilkukrotnie większy zakres ruchu oraz posiada 7 stopni swobody (zmienna pozwalająca opisać położenie obiektu), gdzie ludzki nadgarstek posiada ich tyko 3.